LingVo.club
Trình độ
Cú sốc khí hậu ở châu Phi làm gia tăng bệnh tật — A close up of a mosquito on a wall

Cú sốc khí hậu ở châu Phi làm gia tăng bệnh tậtCEFR B1

12 thg 12, 2025

Phỏng theo Albert Oppong-Ansah, SciDev CC BY 2.0

Ảnh: Wolfgang Hasselmann, Unsplash

Trình độ B1 – Trung cấp
7 phút
417 từ

Tại Bazua ở vùng Upper East, Ghana, nông dân Martin Ariku nói rằng vụ mùa năm nay không đạt kỳ vọng. Ông đã cung cấp giống cải tiến cho các hộ nhỏ hơn 20 năm, nhưng năm nay hạn đến sớm rồi các cơn mưa ngắn, dữ dội nhấn chìm cây còn sống. Sản lượng giảm xuống còn khoảng 5 bao 100 kg trên mỗi acre cho ngô, lúa, đậu cowpea, đậu nành và kê, so với mức thông thường 15 bao. Ngay cả giống kê do SNV Ghana đưa vào cũng không chịu nổi biến động nhanh.

Mất mùa ảnh hưởng đến vụ sau vì hạt không trổ bông không thể dùng làm giống. Đêm ấm hơn và mưa thay đổi tạo điều kiện cho sâu hại như Fall Armyworm lây lan. Khảo sát của CABI cho thấy 98 per cent nông dân được hỏi ở Ghana và Zambia nói cây ngô của họ bị nhiễm; họ báo cáo tổn thất trung bình 26.6 per cent ở Ghana và 35 per cent ở Zambia. CABI ước tính thiệt hại ngô hàng năm là US$177 million ở Ghana và US$159 million ở Zambia.

Hệ quả nông nghiệp liên quan trực tiếp tới y tế công cộng: thực phẩm và thu nhập giảm làm tăng suy dinh dưỡng và suy yếu miễn dịch. Shauna Richards tại ILRI giải thích rằng vũng nước mới sau mưa lớn là nơi sinh sản cho muỗi, và lũ lụt có thể trộn nước thải vào nguồn nước uống, làm tăng nguy cơ dịch tả. Ở vùng Ashanti, gia đình Krampah ở Bekwai ghi nhận đêm nóng hơn và số mắc sốt rét tăng; nhiệt độ ban đêm cao hơn làm muỗi sinh sản nhanh và tăng tốc phát triển ký sinh trùng. Patience Kiyuka nói Anopheles stephensi từ Nam Á đã xuất hiện ở các thành phố như Nairobi, đe dọa sốt rét đô thị và buộc phải xem lại việc dùng màn và phun trong nhà.

Đợt bùng phát Rift Valley fever ở Đông Phi theo sau mưa lớn và lũ lụt, cho thấy tràn lây từ động vật sang người có thể tăng theo biến đổi khí hậu. Ama Essel cảnh báo nhiều phòng khám thiếu công trình kiên cố, điện ổn định và chuỗi lạnh vaccine; bà kêu gọi hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đầu tư vaccine và hệ thống giao thông, năng lượng và nguồn kinh phí đủ khi khủng hoảng khí hậu tiến triển.

Từ khó

  • hạnthời gian thiếu nước mưa lâu dài
  • sản lượngsố lượng sản phẩm thu được từ cây trồng
  • trổ bôngkhi cây ra hoa hoặc tạo hạt
  • sâu hạicôn trùng làm hư hại cây trồng
  • thiệt hạimất mát về tiền hoặc sản phẩm
  • suy dinh dưỡngtình trạng thiếu dinh dưỡng cơ thể
  • chuỗi lạnh vaccinehệ thống giữ vaccine ở nhiệt độ thấp

Mẹo: di chuột, dùng phím Tab hoặc chạm vào các từ được tô sáng trong bài để xem định nghĩa nhanh ngay khi bạn đọc hoặc nghe.

Bài viết liên quan

Cú sốc khí hậu ở châu Phi làm gia tăng bệnh tật — Tiếng Việt Trình độ B1 | LingVo.club