LingVo.club
Trình độ
Bản đồ sinh học kết nối tế bào não với mạng chức năng — a close up of a plastic brain model

Bản đồ sinh học kết nối tế bào não với mạng chức năngCEFR B1

2 thg 12, 2025

Phỏng theo Noelle Toumey Reetz-Georgia State, Futurity CC BY 4.0

Ảnh: Lisa Yount, Unsplash

Bản chuyển thể từ bài viết gốc có sự hỗ trợ của AI, được đơn giản hóa cho người học tiếng Việt.

Một công trình công bố trên Nature Communications trình bày bản đồ sinh học chi tiết, nhằm giải thích cách các thành phần vi mô trong não hình thành các mạng chức năng lớn. Nhóm nghiên cứu kết hợp ảnh chụp não, dữ liệu di truyền và hình ảnh phân tử để liên hệ loại tế bào, các chất dẫn truyền và cấu trúc tạo năng lượng với tổ chức quan sát trên fMRI.

Họ phân tích kết nối động, tức mô hình giao tiếp giữa vùng não thay đổi theo thời gian, và sử dụng phân tích trung gian để kiểm tra xem mạng não có thể đóng vai trò cầu nối giữa đặc điểm phân tử và hành vi hay không. Vince Calhoun là tác giả cấp cao, Guozheng Feng là tác giả chính, và Jiayu Chen tham gia nhóm.

Phát hiện chỉ ra rằng mất cân bằng phân tử và rối loạn mạng lưới cùng liên quan trong nhiều rối loạn tâm thần và thoái hóa thần kinh như trầm cảm, tâm thần phân liệt và Alzheimer. Nhóm kỳ vọng tiến tới bản đồ cá nhân hóa để hỗ trợ điều trị phù hợp hơn.

Từ khó

  • vi môrất nhỏ, liên quan đến kích thước tế bào
  • mạng chức năngnhóm vùng não hoạt động cùng chức năng
  • rối loạntình trạng hoạt động không bình thường của hệ thống
  • cá nhân hóalàm cho phù hợp với từng người

Mẹo: di chuột, dùng phím Tab hoặc chạm vào các từ được tô sáng trong bài để xem định nghĩa nhanh ngay khi bạn đọc hoặc nghe.

Câu hỏi thảo luận

  • Bạn nghĩ bản đồ cá nhân hóa sẽ giúp điều trị rối loạn tâm thần như thế nào? Hãy nêu 1–2 lợi ích.
  • Bạn có lo lắng gì khi dùng dữ liệu di truyền trong nghiên cứu và điều trị không? Vì sao?
  • Việc hiểu mạng chức năng của não có thể ảnh hưởng tới công việc hoặc học tập hàng ngày ra sao?

Bài viết liên quan