Lần đầu tiên, các nhà khoa học quan sát ở độ phân giải cao quá trình virus cúm xâm nhập vào tế bào người còn sống trong đĩa Petri. Các nhóm nghiên cứu từ Thụy Sĩ và Nhật Bản phát triển phương pháp mới để làm điều này.
Kỹ thuật kết hợp hiển vi lực nguyên tử (AFM) với kính hiển vi huỳnh quang, cho phép phóng to bề mặt tế bào sống mà không phá hủy nó, khác với kính hiển vi điện tử. Nhóm do Yohei Yamauchi tại ETH Zurich dẫn dắt và gọi kỹ thuật là ViViD-AFM.
Quan sát cho thấy virus bám vào phân tử thụ thể trên bề mặt tế bào và di chuyển cho tới chỗ có nhiều thụ thể. Tế bào phản ứng: tạo chỗ hõm, protein clathrin cố định túi, rồi bọc virus vào một bóng túi (vesicle). Kỹ thuật này mở ra lựa chọn mới để thử thuốc, nghiên cứu vaccine và các loại virus khác. Nghiên cứu được công bố trên PNAS.
Từ khó
- độ phân giải — Khả năng nhìn rõ chi tiết rất nhỏ trong ảnhđộ phân giải cao
- hiển vi lực nguyên tử — Loại kính hiển vi dùng lực để quan sát bề mặt
- huỳnh quang — Ánh sáng phát ra từ mẫu khi bị kích thích
- thụ thể — Phân tử trên tế bào nhận tín hiệu hoặc phân tử khácphân tử thụ thể
- clathrin — Protein giúp cố định và tạo túi trong tế bào
- xâm nhập — Di chuyển vào bên trong tế bào hoặc cơ thể
Mẹo: di chuột, dùng phím Tab hoặc chạm vào các từ được tô sáng trong bài để xem định nghĩa nhanh ngay khi bạn đọc hoặc nghe.
Câu hỏi thảo luận
- Kỹ thuật quan sát tế bào còn sống này có thể giúp việc thử thuốc và nghiên cứu vaccine như thế nào? Viết ý kiến ngắn.
- Bạn cảm thấy thế nào khi các nhà khoa học quan sát tế bào sống trong đĩa Petri? Tại sao?
- Kỹ thuật này có thể được dùng để nghiên cứu loại virus khác không? Nêu lý do và ví dụ ngắn.
Bài viết liên quan
Thời điểm trong ngày ảnh hưởng hiệu quả hóa trị cho glioblastoma
Nghiên cứu cho thấy thời điểm trong ngày có thể làm thay đổi hiệu quả thuốc temozolomide ở bệnh nhân glioblastoma. Hoạt động của enzyme MGMT và mức methyl hóa thay đổi theo nhịp hàng ngày, gợi ý hướng điều trị theo thời gian.
Mini-Neptune: bề mặt rắn hay đại dương dung nham?
Nghiên cứu do Đại học Chicago dẫn đầu xem lại mini-Neptune. Dữ liệu từ James Webb và mô phỏng cho thấy bầu khí quyển dày có thể tạo áp suất lớn, khiến bề mặt nhiều hành tinh này rắn thay vì là đại dương dung nham.
Aguada Fénix: tượng đài lớn thay đổi hiểu biết về nghi lễ Maya
Một tượng đài khổng lồ ở Aguada Fénix, Tabasco (đông nam Mexico), có niên đại khoảng 1,000 BCE, được phát hiện bằng lidar và khai quật cho thấy công dụng nghi lễ như một cosmogram. Các phát hiện cho thấy tổ chức lãnh đạo hợp tác chứ không phải một vua duy nhất.
Thanh thiếu niên Hong Kong tìm an ủi từ chatbot AI
Bài báo ngày 12 tháng 10 năm 2025 nói về thanh thiếu niên Hong Kong dùng chatbot đồng hành để an ủi cảm xúc. Các chuyên gia cảnh báo rủi ro về sức khỏe tâm thần, quyền riêng tư và có những nỗ lực phát triển công cụ an toàn hơn.
Sử dụng bèo tây cho sự vệ sinh của phụ nữ
Nghiên cứu viên Pooja Singh khám phá bèo tây để sản xuất băng vệ sinh thân thiện với môi trường.
Mô hình NMR mới giúp cải thiện độ nét ảnh MRI
Các nhà nghiên cứu ở Rice University và Oak Ridge National Laboratory phát triển khung lý thuyết chế độ riêng NMR. Phương pháp dùng phương trình Fokker-Planck liên kết chuyển động phân tử với tín hiệu MRI và tái tạo phép đo thực nghiệm.