Nhóm nghiên cứu tại Đại học Washington hỏi liệu hệ AI có thể học giá trị văn hóa bằng cách quan sát hành vi con người, tương tự cách trẻ em học. Họ tuyển hai nhóm người lớn và dùng dữ liệu mỗi nhóm để huấn luyện hai tác nhân riêng. Dữ liệu được thu qua một phiên bản trò chơi Overcooked, nơi người chơi có thể cho hành để giúp người chơi khác nhưng sẽ giao ít súp cho mình hơn.
Các tác nhân được huấn luyện bằng phương pháp học tăng cường nghịch đảo (inverse reinforcement learning, IRL), nghĩa là AI quan sát hành vi rồi suy ra mục tiêu và phần thưởng. Trong thí nghiệm, nhóm Latino cho giúp nhiều hơn so với nhóm da trắng, và tác nhân học từ dữ liệu Latino hành xử vị tha hơn, kể cả trong bài kiểm tra quyên góp tiền. Kết quả được công bố trên PLOS One.
Các tác giả, gồm Rajesh Rao và Andrew Meltzoff, nói rằng không nên mã cứng một bộ giá trị phổ quát vào hệ AI và cần thêm nghiên cứu với nhiều nhóm văn hóa hơn.
Từ khó
- giá trị văn hóa — niềm tin và chuẩn mực của một nhóm
- quan sát — nhìn và chú ý hành động của người khác
- hành vi — cách một người cư xử hoặc làm việc
- tác nhân — chương trình hoặc hệ thống thực hiện hành động
- học tăng cường — phương pháp máy học dựa trên phần thưởng
- vị tha — sẵn sàng giúp người khác hơn mình
- quyên góp — cho tiền hoặc vật để ủng hộ ai
Mẹo: di chuột, dùng phím Tab hoặc chạm vào các từ được tô sáng trong bài để xem định nghĩa nhanh ngay khi bạn đọc hoặc nghe.
Bài viết liên quan
Trình bày bất định như cơ hội làm giảm ủng hộ AfD
Nghiên cứu của ETH Zurich ở Đức (tháng 12/2024–3/2025) thử trình bày tính không chắc chắn như cơ hội. Kết quả: thái độ tích cực hơn với đa dạng, ủng hộ thay đổi xã hội và giảm khả năng bỏ phiếu cho AfD.
AI hỗ trợ tiếp cận sức khỏe tình dục ở Mỹ Latinh
Các nhóm nghiên cứu và tổ chức phi chính phủ ở Mỹ Latinh dùng AI để cung cấp thông tin về sức khỏe tình dục và sinh sản, với dự án ở Peru và Argentina, đồng thời cảnh báo rủi ro với người chuyển giới.
Tài trợ nghệ thuật ở Trinidad và Tobago
Marina Salandy-Brown viết về thay đổi tài trợ nghệ thuật. Bà nêu NGC cắt hỗ trợ và kho Banyan bị bán. Bocas Lit Fest mất tài trợ lớn và giờ hoạt động với ngân sách rất eo hẹp.
Aguada Fénix: tượng đài lớn thay đổi hiểu biết về nghi lễ Maya
Một tượng đài khổng lồ ở Aguada Fénix, Tabasco (đông nam Mexico), có niên đại khoảng 1,000 BCE, được phát hiện bằng lidar và khai quật cho thấy công dụng nghi lễ như một cosmogram. Các phát hiện cho thấy tổ chức lãnh đạo hợp tác chứ không phải một vua duy nhất.
Nghệ thuật Thái Cực Quyền theo Master Sun
Jo Carter phỏng vấn Master Sun Peiqiang, người thừa kế phái Chen, về nguồn gốc, kỹ thuật và năng lượng trong Thái Cực Quyền. Bài viết giải thích khác biệt giữa các phái, khí công và lời khuyên cho người mới.
Tâm trạng hàng ngày ảnh hưởng tới sáng tạo
Nghiên cứu của University of Georgia cho thấy cảm xúc hàng ngày liên quan tới việc tham gia hoạt động sáng tạo. Cảm xúc tích cực không chỉ gắn với sáng tạo cùng ngày mà còn dự báo sáng tạo vào ngày hôm sau.