LingVo.club
Niveau
Veel dwergstelsels missen mogelijk centrale zwarte gaten — an artist's impression of a black hole in the sky

Veel dwergstelsels missen mogelijk centrale zwarte gatenCEFR B1

15 dec 2025

Gebaseerd op U. Michigan, Futurity CC BY 4.0

Foto door Aman Pal, Unsplash

Niveau B1 – Middenniveau
4 min
185 woorden

Een internationaal team onder leiding van de University of Michigan analyseerde Chandra-data van meer dan 1.600 stelsels die in meer dan twintig jaar zijn verzameld. De stelsels varieerden sterk in massa, van systemen veel zwaarder dan de Melkweg tot dwergstelsels met een fractie van die massa. Het werk is gepubliceerd in The Astrophysical Journal.

De onderzoekers vonden dat slechts ongeveer dertig procent van de dwergstelsels waarschijnlijk een superzwaar zwart gat heeft, terwijl bij stelsels van vergelijkbare massa als de Melkweg in meer dan negentig procent van de gevallen een zwart gat aanwezig is. Veel massieve stelsels tonen heldere röntgenbronnen in hun centra, een teken van materiaal dat opwarmt rond een zwart gat.

Voor kleinere stelsels, met massa's lager dan ongeveer drie miljard zonnen, ontbreken die ondubbelzinnige röntgensignalen meestal. Het team concludeert dat zowel detectielimieten (zwakkere gaten trekken minder gas aan) als het echte ontbreken van centrale zwarte gaten bijdragen aan het tekort aan signalen. De resultaten ondersteunen meer het idee van een vroege vorming via het instorten van grote gaswolken. Toekomstige tests, bijvoorbeeld met LISA in 2035, kunnen dit verder bevestigen, afhankelijk van financiering.

Moeilijke woorden

  • stelseleen groep sterren en gas in de ruimte
    stelsels
  • dwergstelseleen klein stelsel met weinig massa
    dwergstelsels
  • massahoeveelheid materie of gewicht van iets
    massa's
  • superzwaarzeer groot en zwaar in massa
  • röntgenbronbron die röntgenstraling produceert in het centrum
    röntgenbronnen
  • detectielimietgrens waaronder iets niet meer zichtbaar is
    detectielimieten
  • instortenplotseling samenvallen van gas of materie
  • financieringgeld dat nodig is voor een project

Tip: beweeg de muisaanwijzer over gemarkeerde woorden in het artikel, of tik erop om snelle definities te zien terwijl je leest of luistert.

Gerelateerde artikelen

Veel dwergstelsels missen mogelijk centrale zwarte gaten — Nederlands Niveau B1 | LingVo.club