Met de James Webb-ruimtetelescoop is een nieuw soort exoplaneet ontdekt: PSR J2322-2650b. De planeet heeft een citroenachtige vorm en een atmosfeer die wordt gedomineerd door helium en koolstof. Er trekken donkere roetwolken door de lucht en de massa is ongeveer gelijk aan die van Jupiter. De planeet draait om een snel roterende neutronenster, een pulsar.
De pulsar zendt voornamelijk gamma-straling en andere deeltjes met hoge energie uit. Die emissies zijn onzichtbaar voor Webbs infraroodinstrumenten, waardoor onderzoekers een zeer zuiver spectrum van de planeet kunnen krijgen zonder dat de ster overstemt. Het team detecteerde moleculair koolstof, specifiek C3 en C2, in plaats van gebruikelijke moleculen zoals water of methaan.
Onder de extreme druk op deze planeet kan koolstof condenseren tot diamanten. Modellen van helderheidsveranderingen tonen dat de zwaartekracht van de pulsar de planeet in een citroenvorm trekt. Het systeem valt in de zeldzame "black widow"-categorie, en de IAU classificeert de begeleider als een exoplaneet. De studie werd geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical Journal Letters.
Moeilijke woorden
- exoplaneet — planeet buiten ons zonnestelsel, niet bij de zon
- atmosfeer — luchtlaag of gassen rond een hemellichaam
- roetwolk — donkere deeltjes in de lucht na verbrandingroetwolken
- pulsar — snel roterende neutronenster die straling uitzendt
- emissie — uitzending van straling of deeltjes door een bronemissies
- spectrum — verdeling van licht over verschillende golflengten
- condenseren — overgaan van gas naar vaste stof bij druk
- zwaartekracht — kracht die massa's naar elkaar trekt
Tip: beweeg de muisaanwijzer over gemarkeerde woorden in het artikel, of tik erop om snelle definities te zien terwijl je leest of luistert.
Gerelateerde artikelen
Veel dwergstelsels missen mogelijk centrale zwarte gaten
Een studie van onderzoekers van de University of Michigan gebruikt Chandra-data van meer dan 20 jaar en meer dan 1.600 stelsels. De uitkomst suggereert dat veel laag-massa stelsels geen superzwaar zwart gat in het centrum hebben.
Zoeken naar sporen van leven op exoplaneten
Wetenschappers onderzoeken exoplaneten om te zien of er ooit leven of technologie buiten de Aarde bestond. Ze zoeken naar biosignaturen en technosignaturen en vergelijken welk bewijs het beste zichtbaar is op interstellaire afstanden.
Nieuwe modellen veranderen beeld van Uranus en Neptunus
Onderzoekers van de Universiteit van Zürich gebruikten nieuwe simulaties om de binnenkant van Uranus en Neptunus te bestuderen. De resultaten laten zien dat beide planeten rotsrijk of waterrijk kunnen zijn en verklaren hun vreemde magnetische velden.
Nieuwe aanwijzingen over Theia en de oorsprong van de maan
Een internationale studie onderzoekt isotopen in aardse en maanmateriaal. De resultaten wijzen erop dat het object Theia waarschijnlijk dicht bij de zon ontstond en dat Aarde en Theia buren waren.
Directe beelden van novae tonen meerdere uitstromen
Astronomen gebruikten interferometrie bij het CHARA Array om twee novae kort na hun uitbarstingen te fotograferen. De beelden tonen meerdere uitstromen, vertraagde uitwerping en koppelen botsende stromen aan gammastraling die Fermi detecteerde.
Mini-Neptunes: niet altijd lavawerelden
Een studie van de University of Chicago onderzoekt mini-Neptunes. Webb-waarnemingen van GJ 1214 b en simulaties tonen dat zware atmosferen zulke druk geven dat gesmolten gesteente weer kan verharden.