Nút thắt năng lượng ở Global South và vai trò của Trung QuốcCEFR B1
10 thg 12, 2025
Phỏng theo Qian Sun, Global Voices • CC BY 3.0
Ảnh: Ahmed Raza, Unsplash
Hệ thống năng lượng ở nhiều nước Global South đang ở ngã rẽ vì họ phải cân bằng giữa điện đáng tin cậy, giá cả phải chăng và giảm khí thải — điều được gọi là "tam giác năng lượng". Chỉ số Global South Energy Trilemma do Đại học Nhân dân Trung Quốc lập cho thấy từ năm 2000 nhiều nước đã cải thiện tiếp cận và an ninh năng lượng, nhưng tính bền vững môi trường vẫn còn yếu.
Ngành năng lượng tái tạo của Trung Quốc cung cấp tấm pin mặt trời, tua-bin gió, pin lưu trữ và thiết bị truyền dẫn ở quy mô lớn. Sản xuất của Trung Quốc làm giảm chi phí toàn cầu và giúp triển khai năng lượng mặt trời và gió ở Nam Á về mặt tài chính. Tuy nhiên, Pakistan là ví dụ rõ khi nước này xếp thứ 51 trên 196 và đang thiếu đầu tư lớn cho chuyển đổi năng lượng; bất ổn tỷ giá, vòng nợ và vốn nước ngoài biến động làm trầm trọng tình hình.
Các nhà máy than xây theo Sáng kiến Vành đai và Con đường tiếp tục tạo các nghĩa vụ thanh toán cố định, khiến Pakistan phải trả nợ lớn hàng năm cho các nhà sản xuất điện, nhiều bên là Trung Quốc. Điều này giảm không gian tài khóa để đầu tư vào năng lượng sạch. Hơn nữa, lũ năm 2022 nhấn chìm một phần lớn lãnh thổ và phá hủy hạ tầng điện, còn phụ thuộc vào LNG theo hợp đồng định giá bằng đô la làm tăng tính dễ tổn thương.
Từ khó
- tam giác năng lượng — ba mục tiêu năng lượng cần cân bằng
- tiếp cận — khả năng người dân sử dụng dịch vụ
- an ninh năng lượng — đảm bảo nguồn năng lượng ổn định và đủ
- bền vững — duy trì lâu dài, không gây hại môi trường
- tua-bin gió — máy dùng sức gió để phát điện
- pin lưu trữ — thiết bị giữ điện để dùng sau này
- đầu tư — bỏ vốn vào dự án để phát triển
- tỷ giá — tỷ lệ đổi giữa hai đồng tiền
- vòng nợ — tình trạng nợ ngày càng nhiều và khó trả
Mẹo: di chuột, dùng phím Tab hoặc chạm vào các từ được tô sáng trong bài để xem định nghĩa nhanh ngay khi bạn đọc hoặc nghe.
Bài viết liên quan
Nhà ven biển Alexandria sụp đổ vì xói mòn và dâng biển
Nghiên cứu đăng trên Earth Future cho thấy số vụ sập nhà ở Alexandria tăng mạnh trong 20 năm qua. Các nhà nghiên cứu cho rằng xói mòn bờ biển và mực nước biển dâng, liên quan đến biến đổi khí hậu, là nguyên nhân chính.
Nhiệt và ẩm đe dọa công nhân may ở Bangladesh
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Sydney cảnh báo nhiệt độ và độ ẩm cao làm công việc ở nhà máy may Bangladesh nguy hiểm và kém hiệu quả. Họ công bố kết quả trên tạp chí The Lancet Planetary Health ngày thứ Hai (20 October) và thử các biện pháp làm mát chi phí thấp.
Ảnh hưởng của Trung Quốc tại Kyrgyzstan và phản ứng công chúng
Trung Quốc là đối tác kinh tế hàng đầu của Kyrgyzstan và quan hệ được nâng cấp năm 2023. Ảnh hưởng của Trung Quốc gây ra biểu tình, vụ bạo lực và lo ngại về ô nhiễm, di cư và nợ công. Chính phủ và Trung Quốc đã thay đổi hành động đối ứng.
Khí hậu nóng đe dọa xuất khẩu chuối ở Mỹ Latinh
Biến đổi khí hậu đang làm giảm khả năng trồng chuối xuất khẩu ở Mỹ Latinh và Caribe. Một nghiên cứu cảnh báo nếu không can thiệp, nhiều vùng trồng sẽ trở nên không phù hợp và ảnh hưởng lớn đến sinh kế.
Kế hoạch hydrogen xanh tại Namibia
Tại Namibia, một dự án hydrogen xanh đang phát triển để trồng rau quả ở sa mạc và giải quyết vấn đề lương thực. Mục tiêu là trở thành làng Net Zero đầu tiên ở châu Phi.
Sinh viên Maroc chọn du học Trung Quốc vì áp lực kinh tế
Nhiều sinh viên Maroc sang Trung Quốc do khó khăn kinh tế và xã hội ở quê nhà. Tỉ lệ thất nghiệp cao, lương khởi điểm thấp và mạng xã hội thúc đẩy xu hướng này.